La interna milito en Francujo (1871)

Tiu ci libro estas unu el la gravaj kaj pli konataj tekstoj de Markso, enkondukita de Engelso - libro pri la historiaj eventoj en Francujo en 1871: la Pariza Komunumo. La laborista Parizo, kun sia Komunumo, estos eterne celebrata kiel la glora pioniro de nova socio. Giaj martiroj estos pie konservataj en la granda koro de la laborista klaso. Giajn eksterminintojn la historio jam nun najlis al la pilorio, de kiu elsavi ilin ne kapablas ec ciuj pregoj de iliaj pastroj. (Karlo Markso) Danke al la ekonomia kaj politika evoluo de Francujo ekde 1789, Parizo trovigas jam de kvindek jaroj en la situacio ke tie ne povis eksplodi revolucio kiu ne alprenis proletan karakteron, tiel ke la proletaro, kiu batalakiris la venkon per sia sango, prezentis proprajn postulojn post la venko. Tiuj postuloj estis pli au malpli malklaraj kaj ec haosaj, lau la ciufoja evolustato de la parizaj laboristoj; sed fine ili ciuj esprimis forigon de la klasa kontraueco inter kapitalistoj kaj laboristoj. Kiel tio okazu, tion oni tamen ne sciis. Sed la postulo mem, kiom ajn malprecize gi estis esprimita, entenis dangeron por la ekzistanta sociordo ... (Frederiko Engelso en la jaro 1891)