Insanlar Arasindaki Esitsizligin Kaynagi ve Temelleri Hakkinda Nutuk

Bir arazinin etrafina sinir cekip bu bana ait-dir demeyi akil etmis ve de ona inanacak kadar saf insanlar bulmus ilk kisi, uygar toplumun hakik kurucusu oldu. Kaziklari sökerek ya da hendegi doldurarak hemcinslerine söyle haykirmis biri olsaydi -cev., insan türünü nice suctan, savastan, nice sefaletten ve dehsetten korumus olurdu Bu sahtekara kulak asmayin Meyvelerin herkesin oldugunu ve topragin da hic kimseye ait olmadigini unutursaniz, mahvolursunuzEsitsizligin kaynagini ve ilerlemesini, politik toplumlarin kurulusunu ve suiistimalini, bunlarin, yalnizca aklin isigiyla ve de egemen otoriteye ilah hukukun müeyyide yetkisini veren kutsal dogmalardan bagimsiz sekilde, insan dogasindan muhakemeyle cikarilabildigi ölcüde sunmaya calistim. Bu sunustan, doga durumunda hemen hemen hic bulunmayan esitsizligin, gücünü ve artisini yetilerimizin gelisiminden ve insan zekasinin ilerlemelerinden aldigi ve de sonunda, mülkiyetin ve yasalarin tesis edilmesiyle kalici ve mesru hale geldigi sonucu cikiyor. Yine, yalnizca pozitif hukuk tarafindan müsaade edilen manev esitsizligin, fiziksel esitsizlikle basa bas gitmedigi her durumda dogal hukuka aykiri oldugu sonucu cikiyor; bu farklilik da, ne surette tanimlanirsa tanimlansin, bir cocugun bir ihtiyara emretmesi, geri zekalinin tekinin bilge bir insani sevk ve idare etmesi ve acliktan kivranan cogunluk hayat ihtiyaclarin yoksunlugunu cekerken bir avuc insanin bolluk icinde yüzmesi asikar bicimde doga yasasina aykiri oldugundan, uygarlasmis halklarin hepsinde hüküm süren bu esitsizlik türü bakimindan düsünülmesi gerekeni yeterince tayin edicidir. Rousseaunun caglar öncesinden günümüze hitap edebilme meziyetine sahip Nutku, bütün beser bilimler bakimindan ve bilhassa da siyasetbilimi, hukuk, sosyoloji, siyaset felsefesi, insan ve kültür felsefesi, dil felsefesi alanlari bakimindan temel metinlerden biridir.