Müsterek - 21. Yüzyilda Devrim Üzerine Deneme

Müsterekler, hem özel mülkiyetten hem de kamu mülkiyetinden bagimsiz, insanlarin kullanimina acik ve onlarin sorumlulugu altindaki kimi dogal varliklara, bilgi ve iliskilere verilen addir. 19. Yüzyilda özel mülkiyetin yayginlasmasindan evvel cok genis bir cografyada gecerli olan bu müsterekler commons modeli, 1970li yillarda Nobel ödüllü iktisatci Elinor Ostrom tarafindan güncellenerek yeni tartismalara yol acmisti. Müsterek, dünyanin farkli yerlerinde dogal kaynaklarin, mekanlarin, kamu hizmetlerinin, bilgi ve iletisim aglarinin kücük bir azinlik tarafindan ele gecirilmesini elestiren hareketlerin ortak talebine deginiyor. Müstereklerin piyasa ve devlet tarafindan ele gecirilmesine karsi cikan antikapitalistleri ve politik ekoloji hareketlerini birlestiren, dogal kaynaklarin ve bilgi aglarinin kolektif yönetimine dair arastirma ve mücadeleleri bir araya getiren, siyasi partilerin ve temsil mekanizmalarinin yerini alma iddiasindaki yeni demokratik gücleri etrafinda toplayan politik bir ilke olarak görülüyor. Yazarlara göre müsterek, insanlarin özüne veya seylerin dogasina degil, insanlarin etkinligine baglidir Bir seyin müsterek kullanima ayrilmasini saglayacak olan, baglayici kurallari üretebilecek olan, ancak insanlarin müstereklestirme etkinligidir. Bu anlamda müsterek, toplumun kendi kendisini kurmasina yönelik bir cagridir. Türkiyede 2012 yilinda yayinlanan Dünyanin Yeni Akli eserinde neoliberal akli ve pratikleri elestiren Dardot ve Laval, bu eserlerinde müsterekler temasini, yalnizca birtakim varliklarin bir özelligi olarak degil, 21. yüzyildaki alternatif politikalarin temel ilkesi olarak düsünmeyi öneriyor. Yalnizca Fransada degil, dünya capinda genis ilgi uyandiran bu siyaset felsefesi calismasi, müsterekler tartismasinin tarihine ve güncelligine dair temel bir katki sunuyor.