Us dünyada en iyi paylastirilan seydir, cünkü herkes onunla öylesine iyi donatili oldugunu düsünür ki, tüm baska seylerde hosnut edilmeleri cok güc olanlar bile genellikle ondan simdiden ellerinde bulunandan daha cogunu istemezler. Bunda tümünün aldanmasi olasi degildir; tersine, bu saglam yargida bulunma ve dogruyu yanlistan ayirdetme gücünün ki sözcügün asil anlamiyla sag duyu ya da us le bon sens ou la raison denilen sey budur tüm insanlarda dogal olarak esit olduguna, ve böylece görüslerimizin türlülügünün kimi insanlarin baskalarindan daha ussal olmalarindan degil, ama yalnizca düsüncelerimizi degisik yollara yöneltmemiz ve ayni seyleri irdelemiyor olmamiz olgusundan geldigine taniklik eder. Cünkü iyi ansal güclere iye olmak yeterli degildir; baslica sorun onlari iyi uygulamaktir. En büyük ruhlar en büyük erdemlere oldugu gibi en büyük erdemsizliklere de yeteneklidir; ve cok yavas yürüyenler, eger her zaman dogru yolu izlerlerse, gercekte kosmalarina karsin yolun disina cikanlardan daha ileri gidebilirler. Descartes, SöylemAma en yüksek iyi baska bireyler ile birlikte, eger olanakli ise, böyle bir dogaya ulasmaktir. O doganin ne oldugunu, e.d. nasil anlik ve Doganin bütünü arasinda varolan birligin bilgisi oldugunu yeri geldiginde gösterecegiz. O zaman ugruna cabaladigim erek budur Böyle bir dogayi kendim icin kazanmak, ve bircoklarinin ona benimle birlikte erismeleri ugruna cabalamak. Daha acik bir deyisle, baska bircoklarinin benim anladigim gibi anlayabilmesi ve böylelikle anlak ve isteklerinin benim anlak ve isteklerim ile bütünüyle anlasmasi icin cabalamak mutlulugumun bir parcasidir. Böyle bir amaca ulasabilmek icin, ve ayrica bu dogaya olanakli en büyük sayinin en kolay ve en güvenilir yolla erisebilmesini saglayacak toplumsal bir düzeni olusturmak icin, Dogayi bizi sözü edilen dogaya ulastiracak denli anlamak zorunludur.Spinoza, IncelemeMonad bilesiklere giren yalin bir tözden baska bir sey degildir; yalin olan hicbir parcasi olmayandir. ... Monadlar doganin gercek atomlari ve tek bir sözcükle seylerin ögeleridir. ... Monadlar ancak yaratilis yoluyla baslayabilir ve yokedilis yoluyla sonlanabilir. ... Disaridan ne töz ne de ilinek bir Monada girebilir. .... Monadlarin belli nitelikleri olmalidir. ... Her Monadin baska her birinden ayri olmasi zorunludur. ... Dogada hicbir zaman biri eksiksiz olarak öteki gibi olan iki varlik yoktur. ... Yaratilmis Monad degisime aciktir. Leibniz, MonadolojiICINDEKILERREN DESCARTESUsun Dogru Yönetimi ve Bilimlerde Gerceklik Arayisi Icin Yöntem Üzerine Söylem 1637BÖLÜM I9BÖLÜM II16BÖLÜM III24BÖLÜM IV30BÖLÜM V36BÖLÜM VI49BENDICTUS SPINOZAInsan Anlaginin Iyilestirilmesi ve Onu Seylerin Dogru Bilgisine En Iyi Götüren Yol Üzerine Bir Inceleme yazim 16212; yayim 1677GOTTFRIED WILHELM LEIBNIZMonadoloji yazim 1714; yayim 1840EKLERKitaplar ve Yazarlar Üzerine Notlar Aziz Yardimli125Cözümlemeler Aziz Yardimli 131Sözlükler 137Dizin 141
