Zamansal Macera - Hadisevi Hermeneutigi Tanitan Üc Makale

Elinizdeki kitap, yirminci yüzyila kadar felsefe tarihinde cok da önemsenmeyen, kenarda birakilan hadise meselesine derin bir yaklasim sunar. Beklenmedik bir sekilde ortaya cikan, aniden basa gelen, vukuundan sonra farkina vardigimiz, öznelligin tahakküm edemedigi, bizi sarsan ve dünyamizi yeni bastan kuran hadiseler... Gecmiste genellikle nesne veya olgu kategorilerinde düsünülmüs ve bu sekilde kendilerine özgü fenomenlikleri yok sayilmistir. Son yüzyilda Nietzsche ile baslayarak bircok düsünürün elinde cagdas felsefenin asli bir konusu haline gelen hadise, ayrica tarih ve antropoloji gibi beser bilimlerin de temel mevzularindan birisi olmustur. Claude Romanonun eserleriyle fenomenolojinin merkezinde de önemli bir yer tutmaya baslamistir. Hadiseyi fenomenolojinin icinde hermeneutik bir bakis acisiyla ele alan Romano, hadisenin isiginda dünya, zaman, öznellik ve varolusu yeni bir bicimde anlamaya girisiyor. Hadisenin tecrübesinin Husserl ve Heideggerin cizdigi fenomenoloji icinde anlasilamayacagindan yola cikarak fenomenolojiyi transendental cerceveden uzaklastirip fenomenolojinin icinde betimsel realizm dedigi bir yere variyor. Fenomenoloji transendental perspektifi terk ettigi takdirde neye dönüsebilir sorusunun pesinden giden kitaptaki üc makalenin ilk ikisi Romanonun hadise kitaplarinin birer özeti niteligindeyken, son makale daha güncel bir eserindeki düsüncesini yansitiyor. Kitabin son kisminda Romanoyla bu ceviri icin yapilmis bir söylesi yer aliyor. Ayrica, Sunus yazisiyla Cemal Kafadar hadiseye dair zihin acici ve özgün bir yaklasim ortaya koyuyor. Cagdas Fransiz düsüncesinin önemli bir sesi olan Claude Romano kaleme aldigi ondan fazla kitabindan dolayi 2020 yilinda Felsefe Büyük Ödülüne Académie francaise Grand prix de philosophie layik görülmüstür. Hadisevaka felsefesinin ne kadar cok boyutlu ve düsündürücü olduguna dair bu ipuclari, meselenin dar anlaminda felsefe-ici bir irdelemeyle sinirli kalmamasi, tarihcilerin ve sosyaldogal bilim insanlarinin da merak, ilgi ve tartisma alanina girmesi gerektigini gösterir kanaatimce... Romanodan bu cevirinin ne kadar büyük bir hizmet oldugunu söyleyerek durayim. Felsefe okurlari kadar tarih okurlari icin de bu ufuk acici bir hadise. Yorucu ve eglendirici okumalar dilerim. Cemal Kafadar